Ekonomik öngörülerde bulunmak hem gerekli, hem de çok risklidir. Gereklidir, çünkü öngörünüz olmazsa stratejiniz de olmaz. Yatırım kararı almak yada almamak, dövizde yada borsada kalmak, hatta dövizde hangi para biriminde kalacağınız meselesi gelecek tahmininizle çok ciddi irtibatlı. Risklidir çünkü süreçleri etkileyen pek çok önemli faktör vardır. Bazı unsurlar, mesela şimdiki ‘Türkiye savaşa girecek mi girmeyecek mi?’ meselesindeki gibi papatya falı açmaya benzer. 2007 dünya büyük finans krizinin sebebini ve şiddetini ABD ve dünyada kaç ekonomist tahmin edebildi diye baktığınızda isim söylemekte zorlanırız. Hatırlayalım Türkiye’deki 2001 ekonomik krizinden sonra döviz uzun süre kendisini aşağılara salarak herkesi şaşırtan bir performans sergiledi.
Benim bildiğim hiçbir ekonomist bunu tahmin edememişti. Bu beceriksizliğimizle alakalı Asaf Savaş Akat hocanın kendisini sınıfta bıraktığı neşeli bir yazısını da hatırlıyorum! Gelecek tahminleri yapmak hiçte kolay değildir. Aksi durumda Back to the Future(Geleceğe Dönüş) filmindeki son 50 yılın spor Almanak’ını ele geçiren kahramanımız gibi dokunduğunu altına çeviren binlerce milyarderimiz olurdu!Bu risk ve gereklilik perspektifinden siyasi ve ekonomik istikrarı yakaladığımız AKP döneminin pek çok yanılanı oldu. Kabul etmek lazım, Türkiye ekonomisi eskisi gibi kırılgan değil. 90’lı yıllarda en ufak bir olumsuzluk dahi piyasaların tansiyonunu yükseltmeye yeterdi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in Milli Güvenlik Kurulu’nda fırlattığı anayasa kitapçığı ne büyük bir kriz tetiklemesi yapmıştı. Şimdi ise davul zurna çalsan piyasa adeta hiçbirşey olmamış gibi tepkisiz kalabiliyor. Kredi derecelendirme kuruluşlarının vereceği ülke puanı elimiz yüreğimizde beklenirdi. Şimdi ise kredi notumuzun düştüğü gün borsa yükselip döviz düşebiliyor. Çatı perspektiflerden Avrupa Birliği ile üyelik sürecimiz çok ciddi yara aldı. Ama piyasaların buna tepkisi çok sınırlı oldu. En büyük ticari partnerimiz Almanya ile siyasiler taşama örnekleri verirken Bist İstanbul tarihi rekorunu kırdı.
En son Kuzey Irak’ta bağımsız Kürt devletinin önünü açacak referandumla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın savaşı çağrıştıran şarkılı türkülü “bir gece ansızın gelebiliriz” açıklamasını dahi bütün yatırım enstrümanları sadece seyretti! Peki bu kadar tepkisizlik normal mi? Türkiye bu konfora sahip mi? İktidar cenahındaki kalemşörlere göre bu artık eski Türkiye olmamamızdan kaynaklanıyor. AKP milli ekonomi sürecini başlattı ve ülke ekonomik bağımsızlığını kazandı. Ancak TÜİK tarafından açıklanan istatistiklerin üzerinde iktidarın düzeltmeler yaptığının uluslararası raporlarda yer bulduğu bir ortamda ne kadar sağlıklı bir analiz yapılabilir tartışmalı. Şu kadarı varki içeride ve dışarıda olumsuz gelişmelere rağmen ekonominin hâlâ normal görünümünü muhafaza etmesinin en önemli sebebi hiç durmayan sıcak para girişi.
Özellikle uluslararası politik riskler yakın tarihte olmadığı kadar yüksek olsada kaynağı ister Batı isterse Ortadoğu kaynaklı olsun, sıcak para girişi devam ettiği sürece ekonomiyi domine etmek mümkün. En azından bunun böyle olabileceğini mevcut iktidar ispatlıyor. Ama bu kaynak kurursa o zaman fay hatlarında biriken enerji açığa çıkar, ve “bir gece ansızın ekonomik kriz gelebilir”
