Diyarbakır Barosu Cezaevi İzleme Komisyonu, 20 cezaevinde 98 tutukluyla görüşerek hazırladığı “2017 Yılı Ceza İnfaz Kurumları Hak İhlalleri Raporu”nu düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı.
Diyarbakır Barosu Yönetim Kurulu üyesi Neşet Girasun, hazırladıkları raporun son 10 yılın en kapsamlı raporu olduğunu belirterek, öne çıkan ihlalleri sıraladı. Girasun’un açıkladığı ihlaller arasında çıplak aramadan ters kelepçeye, cinsel saldırı iddiasından banyo ve tuvaletleri görecek şekilde kameraların yerleştirilmesi başta olmak üzere birçok hak ihlali var.
Raporda belirtilen ihlallere ilişkin bazı tespitler şöyle:
‘ÇOCUK MAHKUMLAR VE ŞİDDET…’
Dezavantajlı grupların başında gelen çocuk yaştaki mahpuslar, cezaevlerinde hak ihlallerine çokça maruz kalmaktadır. Çocuk cezaevlerinin kapatılmasının tartışıldığı günümüzde, birçok cezaevinde çocuk mahpusların şiddetin birçok türüne maruz kaldığı gözlemlenmiştir. Sağlık hakkına erişimin engellenmesi (kelepçeli muayene, revirde yeterli sayıda hekim bulundurulmaması, hastane sevklerinin ve revir muayenelerinin gecikmeli yapılması) ziyaret edilen cezaevlerinin neredeyse tamamında temel bir problem olarak ifade edilmiştir.
‘ELAZIĞ CEZAEVİ İŞKENCELER İLE GÜNDEMDE’
Elazığ Kampüs Cezaevi’nde birçok ağır hak ihlalinin gerçekleştiğini belirtmek gerekmektedir. Süngerli oda, darp-işkence ve kötü muamelenin yanı sıra cinsel saldırı iddialarının da yoğun olarak meydana geldiği bir cezaevi olarak gündemden düşmemiştir.
Mahpus olan anneleri ile birlikte cezaevlerinde yaşamak zorunda kalan küçük yaştaki çocukların ve annelerinin bulundukları ortamın şartlarından psikolojik ve fiziksel açıdan olumsuz etkilendikleri gözlemlenmiştir.
‘NAKİLLER SIRASINDA TERS KELEPÇE’
Birçok cezaevinde mahpusların çeşitli nedenlerle cezaevlerinden nakilleri sırasında kelepçenin tersten takılması ve cezaevi personellerinin sözlü ve fiziki tacizlerde bulunması, banyo ve tuvaletleri görecek şekilde kameraların yerleştirilmesi, mevzuata aykırı olan kimlik kartı taşıma dayatması ve bazı mahpusların kameralarla donatılan, her tarafı sünger veya benzeri bir malzeme ile kaplı ‘süngerli oda’ olarak tabir edilen odalarda keyfi bir şekilde tutulması gibi birçok uygulama, kötü muamele ve işkence yasağının ihlali anlamına gelmektedir.
‘KAMERA İLE İZLENEN AVUKAT GÖRÜŞLERİ’
Siirt E Tipi Cezaevi’nde ve Tarsus Kadın Cezaevi’nde avukat görüş odalarında kamera sisteminin tüm odayı gözetleyecek bir şekilde kurulu olduğu komisyon üyelerimiz tarafından tespit edilmiştir. Bu durumun ve kameranın ses kaydı da yapma ihtimalinin avukatlar ile yapılan görüşmelerde mahpusların rahat ve özgür bir şekilde kendilerini ifade etmelerini engellediği ve mahpusların tedirgin oldukları gözlemlenmiştir.
‘AVUKAT NOTLARI KAYDEDİLİYOR’
Malatya E Tipi Cezaevi’nde komisyon üyelerimiz tarafından ceza infaz kurumuna giriş yapıldıktan sonra infaz koruma memurları tarafından avukatlara ‘Avukat Bilgilendirme Tebliğ Formu’ imzalatılmış, bu form imzalanmadığı takdirde görüşmenin gerçekleştirilmeyeceği söylenmiştir. Görüşmenin gerçekleştirildiği avukat görüş odasında kamera olduğu, görüşme kabinin kapısının da görüşme boyunca açık bırakıldığı, kapıda bir infaz koruma memurunun görüşme içeriklerini duyabilecek şekilde beklediği tespit edilmiştir. Görüşme sırasında, görüşülen mahpusların aktardığı hak ihlallerine ilişkin tutulan avukat notları, görüşme sonlandığında, infaz koruma memuru tarafından, kameraya doğru tutulmuştur.
