Diktatörlüklerin tarihinde pek çok tuhaf uygulama, acımasız kıyım ve mantık dışı katliam var. Ancak bunları pek azı Stalin’in meteorologu olarak anılan Aleksey Feodosieviç Wangenheim’ın başına gelenler kadar sıra dışı.
Wangenheim, Sovyetler Birliği’nin önde gelen meteoroloji uzmanıydı. Ancak bildirdiği hava durumları diktatör Stalin’in hoşuna gitmedi. 1930’lu yılların ortalarında geniş Sovyet topraklarında kuraklıkla mücadele edilirken meteorolojiden güzel haber bir türlü gelmiyordu. Nihayet Stalin bu durumda baş meteorolog Wangenheim’ı sorumlu tuttu ve bilim adamını 10 yıl çalışma kampında mahkumiyetle cezalandırdı. Çok geçmeden Alexey Feodosievich Wangenheim idam edildi.
Fransız gazeteci Olivier Rolin bu sıra dışı hikâyeyi ve bilim adamının dramını kitaplaştırarak unutulmaktan kurtardı. Önce Fransa’da yayımlanan Wangenheim’ın hikâyesi geçtiğimiz günlerde de Amerika’da okurlarla buluştu. Stalin’s Meteorologist: One Man’s Untold Story of Love, Life, and Death (Stalin’in Meteorologu: Bir Adamın Anlatılmamış Aşk, Yaşam ve Ölüm Hikâyesi) adlı kitap bu sıra dışı öyküyü günümüze taşıyor.
Gazeteci Rolin 2012’de Wangenheim’ın mektuplarını şans eseri bulunca konuyu araştırmaya karar vermiş. Rolin, Sovyet meteorologu anlatırken “O, bulutların uzmanıydı,” diyor.
Kitapta Anton Çehov, Vasili Grossman, Anna Ahmatova ve Osip Mandelştam gibi Sovyet diktatörlüğünce kıyıma uğramış edebiyatçılar da sık sık boy gösteriyor.
Yeni ortaya çıkan belgeler Alexey Feodosievich Wangenheim’ın 1937 güzünde yaklaşık 1100 civarında mahkumla birlikte ölüme gönderildiğini gösteriyor. Hava durumunu doğru aktardığı için ölüme yollanan bilim adamının kaderi, diktatörlüklerin korkunç yüzünü bir kez daha ortaya koyuyor.
