Radyolar, gazeteler, edebiyat dergileri ve yayınevleri arasında gittikçe popülerleşen bu yeni edebiyat alanı, dijital medya üretiminin internet üzerinden akıllı telefonlara veya bilgisayarlara indirilip görüntülü veya sesli hale dönüştürüldüğü dosyalara verilen ad. Podcast İngilizce “pod” (kapsül, koza) ve “broadcasting” (yayın) kelimelerinin birleşmesinden oluşan bir sözcük. BBC Radio, The New York Times ve The Guardian gibi medya kuruluşlarının yanı sıra dünyaca ünlü yayınevi Penguin ve saygın kitap-eleştiri dergisi London Review of Books’un da aralarında bulunduğu pek çok kurum bu mecranın yayıncılarından (London Review of Books, geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz John Berger’ın ardından hemen derinlikli bir podcast yayımladı örneğin).
Gezici edebiyat radyosu
Eleştiri programlarından yazar söyleşilerine, kendi eserlerinden bölümler okuyan yazarlardan sıkı edebiyat tartışmalarına kadar birçok konuda PodCast’lere denk gelmek mümkün. New York Times’ın haftalık kitap eleştirilerine, çok okunan kitaplara, yazarlarla söyleşilere yer verdiği ve geçtiğimiz günlerde 10. yılını kutlayan, yaklaşık 45 dakikalık PodCast’i (Inside The New York Times Book Review) başta olmak üzere, BBC Radyosu’ndaki aylık kitap kulübü (Bookclub) ve yazarların kendi denemelerini ve öykülerini okudukları (The Essay ve Books and Authors) adlo PodCast’ler epey rağbet görüyor.
Uluslarası gazetelerin ve radyoların yanı sıra takipçisi olduğunuz edebiyat dergisinin veya yayınevinin sitelerinden ve akıllı telefonlardan (iTunes ve Google Play kütüphanesinden) PodCast’lere ulaşılabilirsiniz. Üretimi ve dağıtımı maliyetli olmadığı için medya kurumları için de oldukça cazip bir alan sunan PodCast’ler daha çok haftalık güncellenmekte. Bir PodCast’e abone olduktan sonra her yeni dosya cihazınıza otomatik olarak yükleniyor. Pek çok PodCast ücretsiz olsa da Türkçede bu alanın pek gelişmediği söylenebilir.
Derin söyleşiler ve sıkı eleştirilerin mekanı
Akıllı telefonların her bireyin dijital oyuncağı haline geldiği çağımızda PodCast’ler, edebiyatla bağını koparmak istemeyenlere pratik bir alan sunuyor. PodCast’lerin lezzetini keşfedenler için bu mecra bir zaman sonra telefonunuza veya bilgisasayarınıza sığdırabildiğiniz ve sadece edebiyat yayını yapan koca bir gezici radyoya dönüşebiliyor. Margaret Atwood, Paul Auster ve Javier Marías gibi isimlerle, yazılı basında karşılaşamayacağınız derinlikte söyleşiler, güncel edebiyat tartışmaları ve eleştiriler okuru verimli bir sohbete davet ediyor.
Edebiyatın, kitapların ve yazarların birbirine ulaşma biçimlerinin dönüşüm geçirdiği kesin ve edebiyatın bu değişimden fayda sağladığına şüphe yok. Yeni medya üretim alanlarının okura sunduğu alanlar git gide artıyor. Edebiyatın konuşulduğu mecraların gittikçe daraldığı bu gürültülü zamanlardan az da olsa sıyrılmak isteyenler için PodCast’ler iyi bir seçenek.
