Amerika Birleşik Devletleri’nde Başkan Donald Trump’ın seleflerinden farklı bir siyaset takip edeceği adaylığını açıkladığı günden belliydi. Koltuğa oturur oturmaz ‘göçmen’lere kapıyı kapatacak kararnameyi imzalasa da Yüksek Mahkeme buna müsaade etmedi.
En fazla FED ile nasıl bir diyalog içinde olacağı merak ediliyor. Zira bu ilişkide tarafların tavrı, dünya ekonomisini derinden etkileyecek. Trump’ın şubat sonuna kadar kesenin ağzını açacağı, hatta Merkez Bankası FED’in işleyişine müdahale edeceği konuşulurken bugün önemli bir gelişme yaşandı.
Senato’nun Bankacılık Komisyonu’na Para Politikası’na dâir yarıyıl sunumu yapan FED Başkanı Jannet Yellen bütün dünyaya kararlarını alırken elindeki veri setine bakacağı mesajını tekrarladı. Yellen, komite olarak hiçbir baskı ve telkini kabul etmeyeceklerini konuşmasının satır aralarına serpiştirmiş.
FAİZ ARTIŞI ÜÇTEN FAZLA OLABİLİR
Trump’ın ekonomiyi kamu harcamaları yolu ile aşırı ısındırması ihtimaline hazırlıklı olduklarının altını çizdi. Piyasalar son günlerde FED’in faizleri bu sene en fazla bir kere artırabileceği minvalindeki görüşü satın alıyordu. Dolar düşüyordu, Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin para birimleri toparlanıyordu.
Oysa Yellen’ın sözleri net. Daha evvel açıklanan en az üç faiz artırımının da ötesine geçilebilir. Yellen, ekonominin Merkez Bankası’nın kademeli enflasyon (üst limit yüzde 2) artışı ve sıkılaşan işgücü piyasaları görünümünü karşılaması halinde faiz silahını çekmekten imtina etmeyecek. İstihdamda rekor üstüne rekorlar geldiğine göre enflasyona odaklanacaklar. Orada yüzde 2’nin üzeri kırmızı çizgi.
Yellen, şu sözleri ‘2017’de faiz artırmaz’ diyenler için sarf etmiş olmalı: “Yaklaşan toplantılarımızda, komite istiham ve enflasyonunun bu beklentiler doğrultusunda evrilmeye devam edip etmediğini değerlendirecek ve devam etmesi durumunda, federal fonlar faizinde (gösterge faiz) daha da ayarlama muhtemelen uygun olacak.”
Bunun anlamı şu: Donald Trump’ın teşvikleri enflasyonu hızlandırırsa FED faiz artırımlarını hızlandıracak. Faizleri bekleyip sert biçimde artırmak yerine son iki sene tecrübe edildiği gibi kademeli artırmaya devam etmekten yana olduğu söylenebilir.
Yellen, enflasyonun gerisinde kalmanın ekonomiye zarar verebileceğini ve büyümeyi kısa kesebileceğini tekrarladı. Yellen’ın konuşmasının ardından ABD Hazine tahvilleri değer kaybederken, hisse senetleri kayıplarını geri aldı ve dolar yükseldi.
Toparlanmanın başladığı 2009 yılından bu yana faizi yalnızca iki kez artıran FED, ekonominin merkez bankasının maksimum istihdam ve yüzde 2 enflasyon hedeflerine yaklaşması ile birlikte faizleri yüzde 1’in eşiğine getirdi.
TÜRKİYE İÇİN İYİ HABER SAYILMAZ
Fed’in Mart’ta düğmeye basması, 3 faiz artırımı anlamına gelebilir ve doları yükseltebilir. En geç iki hafta içinde de Trump’ın vergi paketi netleşir. Bu paketin Kongre’den geçip geçmeyeceğini söylemek için henüz erken. Yatırımcılarda, ‘ABD’de bütçe açıklarını artıracağı’ intibaı bırakırsa Türkiye’de, Hazine tahvillerinin faizleri ve dolar yeniden yükselişe geçer.
Yellen, alacağı kararların neticeleri itibarıyla Türkiye’den sermaye çıkışını tetikleyecek bir konuşma yaptı. Piyasalarda sert iniş-çıkışlara hazırlıklı olun. Gelişmekte Olan Ülke para birimleri üstünde stresin yeniden artacağı bir dönem başlıyor olabilir. Yarından itibaren futures piyasalarında Mart faiz artırımı ihtimalinin yükselmesi Türkiye gibi yüksek risk kategorisinde yer alan piyasalardaki varlıklar için satış anlamına gelebilir.
Amerika’da kurumlar, kanunun kendilere verdiği yetki ve sorumluluğu müdrik hareket ediyor. Trump’tan evvel de öyleydi. Bugün de öyle.
FED Başkanı Yellen bırakın güvercin tavrını icap ederse daha da şahin mesajlar verebileceğini ortaya koydu. Trump’a rağmen ilk ihtarı çekti.
