Edebiyat tarihinin kimi unutulmaz kitaplarının iddia üzerine yazıldığını biliyor muydunuz?
Bazı yazarlar eserlerini bitirebilmek için iddialaşmayı bir itici güç olarak kullanmışlar ve işin içine para da girmiş. Kitabına iddiaya girenler arasında Dostoyevski, Hemingway ve Agatha Christie de var.
Electric Literature’da yayımlanan Patricja Okuniewska imzalı bir makalede izi sürülen iddiacı romancılar yaratıcılıklarını kaybettiklerini düşündükleri zaman bu yolu denemişler daha çok.
İddia sonucu yazılan en önemli romanlardan biri Mary Shelley’nin bu yıl 200. yıldönümü kutlanan Frenkenstein adlı romanı. 1816 yılında Lord Byron, Geneva gölü etrafındaki Diodati villasındaki toplantıda bulunan herkesin korkutucu hayalet hikâyeleri uydurmalarını istemiş. Amaç eğlenceli birkaç saat geçirmek olsa da gotik klasiği Frankenstein böyle doğmuş ve bir yıl sonra da yayımlanmış.
Rus yazar Dostoyevski’nin Kumarbaz adlı romanının ise yazılma nedeni kumar borcu. Yazar borçlarını ödemek için oturmuş romanın başına. Eğer romanı birkaç ayda bitiremezse bütün eserlerinin haklarını da vermek zorunda kalacakmış iddiaya göre. Dostoyevski romanı kısa zamanda bitirerek hem diğer eserlerinin haklarını kurtarmış hem de edebiyat tarihine en güzel romanlarından birini, Kumarbaz‘ı kazandırmış. Meraklısı için Károly Makk’ın 1997 tarihli filmi yazarın hayatındaki bu süreci anlatıyor.
EN KISA ÖYKÜ BİR İDDİANIN SONUCU
Agatha Christie’nin The Mysterious Affair (Gizemli Mesele) adlı romanı da kızkardeşi Madge ile girdiği bir iddianın ürünü. İddia okurun katili yakalayamacağı bir roman yazmak üzerineymiş. II. Dünya Savaşı sırasında dispanserde gönüllü olarak çalışırken yazmış romanı ünlü cinayet yazarı.
Ernest Hemingway’in edebiyat tarihinin en kısa öyküsünü yazması da bir iddia üzerine. “Satılık: hiç giyilmemiş bebek ayakkabıları” (For Sale: baby shoes, never worn) adlı ve adından ibaret olan altı kelimelik öykü bir masa etrafında yazılmış. Hemingway’in bu öyküyü kim en kısa öyküyü yazabilir iddiası sonucu yazdığı ve yazdıktan sonra da masanın etrafındaki diğer yazarlardan onar dolar topladığı söylenir.
LEWİS, TOLKIEN’İ NASIL YENDİ?
J.R.R Tolkien ve C.S. Lewis arasındaki dostluk da iddia sonucu yazılan bir klasik doğurmuş. İki yazar yeni bir türde yazmak konusunda iddiaya girmişler. Bozuk parayla girdikleri iddiada Lewis’e uzay yolculuğu ve Tolkien’e ise zaman yolculuğu çıkmış. Lewis’in uzay üçlemesi Out of the Silent Planet (Sessiz Gezegen’in Dışında), Perelandra ve That Hideous Strength (O Korkunç Güç) böyle doğmuş. Tolkien iddiayı kaybetmiş.
James Fenimore Cooper’ın Precaution (Önlem) adlı romanı ise eşiyle girdiği bir iddianın sonucu. Birlikte kitap okuyan çift, kitabı sıkıcı bulunca Cooper, “Ben daha iyisini yazabilirim” demiş ve eşiyle iddiaya girmiş. Yazarın kariyerini başlatan ilk romanı Precaution böyle yazılmış.
İddialı romanlar arasında Dr. Seuss’un çocuk kitabı Green Eggs and Ham (Yeşil Yumurtalar ve Jambon) da var. Seuss’la yayıncısı 50 dolarına 50 kelimelik bir kitap için iddiaya girmişler ve yazar iddiayı kazanmış.
150 BİN BASILMAK İÇİN
Michael Crichton’un The Eaters (Yiyiciler) adlı romanı “Beowulf üzerinden eğlenceli bir hikâye anlatabilir misin” konulu bir iddianın sonucu.
A Space Odyssey‘in (Bir Uzay Yolculuğu) sonunu beğenmeyen James P. Hogan’ın arkadaşları tarafından daha iyisini yaz o zaman diye sıkıştırılması ise Inherit the Stars (Yıldızları Miras Almak) adlı romanın yazılmasına neden olmuş.
Stanley Donwood, Catacombs of Terror! (Korkunun Mezarı) romanını yayıncısıyla girdiği bir iddia üzerine yazmış. Yayıncı eğer romanı bir ay içinde yazarsa kitabı 150 bin adet basacağını söylemiş. Donwood kitabı iki gün önce bitirmeyi başarmış.
