İran’da ekonomik kriz sebebiyle hükümete yönelik 4 gündür devam eden protestolarda halkın Arak Valiliği’ni ele geçirdiği bildirildi. Ülkenin farklı şehirlerinde belediye ve hükümet binaları işgal edilirken, polis araçları yakıldı. Gece yarısı internetin kesildiği bilgileri geliyor.
Doğu Kürdistan başta olmak üzere birçok kentte devam eden protestolarda polisle halk arasında zaman zaman şiddetli çatışmalar yaşanırken çok sayıda kişinin yaralandığı, gözaltına alındığı bildiriliyor. Son olarak halkın Arak Valiliği’ni ele geçirdiği ayrıca Hüramabad şehrinde belediye binasını yaktığı bildirildi.
YEŞİL HAREKET PROTESTOLARININ YILDÖNÜMÜNDE
Başkent Tahran’da gövde gösterisi yapan hükümet destekçisi eylemciler ise, dini lider Ayetullah Ali Hamaney’i destekleyen ve ABD karşıtı sloganlar attı. Aslında hükümet yanlılarının sokağa çıkması önceden planlanmıştı, kalabalıklar “9 Dey”in yıldönümünde bir araya geldi. “9 Dey”, Ahmedinejad döneminde, sekiz yıl önceki muhalif “Yeşil Hareket” protestolarının bastırılmasını sembolize ediyor. Söz konusu protestoların ardından Hamaney’e bağlı Tebligat Kurumu tarafından muhafazakârların sokağa çağrılmasıyla 30 Aralık 2009’da bir karşı eylem düzenlenmişti. Yeşil Hareket protestoları kanlı şekilde bastırılmıştı.
Ülkede işsizlik ve hayat pahalılığını protesto etmek için düzenlenen gösteriler Meşhed kentinde perşembe günü başlamış, 52 kişinin gözaltına alındığı duyurulmuştu. Gösteriler, hükümeti protestoya dönüşmüştü. Önceki gün başkent Tahran ile birlikte diğer kentlerde de eylemler sürmüştü. Dün de günün ilerleyen saatlerinde, Tahran Üniversitesi yakınlarında muhalif protestoculardan oluşan küçük bir grubun polisle çatıştığı haberleri gündeme yansıdı. Fars haber ajansı, bu gösterilerin “ekonomik durumun protesto edildiği gösterilerin aksine siyasi olduğunu” aktardı.
ABD’DEN AÇIKLAMALAR
ABD, İranlı yetkililerin ülke çapında başlayan hükümet karşıtı gösterilere nasıl karşılık vereceğini “izlediğini” söyledi.
İran’ın çeşitli kentlerinde baş gösteren hükümet karşıtı protestolara ülke çapında milyonlarca insan katıldı. Beyaz Saray’dan yapılan bir açıklama, “İranlıların yönetimin yolsuzluğu ve ulusun servetini teröre finanse etmek için boşa harcamaları” sebebiyle tepkili olduklarını belirtirken, ABD Dışişleri Bakanlığı düzinelerce protestocunun tutuklandığını belirtti.
Wow. Protesters burn down an Ali Khamenei banner. He is the highest political and religious leader in Iran & (Twelver) Shi‘a Islam. #IranianProtests #IranProtests pic.twitter.com/fZUacfRP6O
— Andy Ngô (@MrAndyNgo) December 30, 2017
YOKSULLUK PROTESTOLARI REJİM KARŞITI İSYANA DÖNÜŞTÜ
Cuma günü İran’ın başkenti Tahran’a da yayılan protestolar, 2009 yılındaki reform yanlısı eylemlerden beri İran halkı arasındaki en büyük fikir uyuşmazlığı olarak kaydediliyor. Beyaz Saray sözcüsü Sarah Huckabee Sanders konuyla ilgili Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “İran hükümeti kendilerini ifade etme dahil olmak üzere, vatandaşlarının haklarına saygı göstermelidir. Bütün dünya İran’ı izliyor” dedi. Sanders’ın paylaşımı daha sonra ABD Başkanı Donald Trump’ın sayfasında da yer aldı.
İran’ın başkenti Tahran dışında Kirmanşah, Reşt, İsfahan ve Kum kentlerinde de artan protestolarla ilgili İran Başkan Yardımcısı Eshaq Jahangiri, protestoların arkasında hükümet muhaliflerinin olduğunu iddia ederken, “Ülkede son günlerde baş gösteren olayların bazı ekonomik problemlerin vesilesiyle oluştuğunu düşünüyorduk fakat artık bu olayların arkasında farklı bir durum olduğunu düşünüyoruz. Bu protestolarla hükümete zarar verebileceğini düşünenler kendilerine zarar verecek” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise İran’da devam eden eylemlerin önüne geçilmesi için bütün ülkeleri “İran halkının temel insani haklarını savunma ve yolsuzluğun sona ermesini destekleme” çağrısında bulundu.
