Kitapların gezerek satılması ya da okurlara ulaştırılması eski bir gelenek ancak dünyanın pek çok yerinde kitapları gezerek satan kitapçılar ya da hizmetlerini okurların ayağına götüren kütüphaneler bugün de var. Okurlar sürekli gezen bu kitapçılara da kütüphanelere de büyük ilgi gösteriyor.
Kanalda Bir Kitapçı
Sadece karada değil, suda da geziyor artık kitapçılar. Londra’da Regent Kanal’ında sarmaşıklarla kaplı kitap satan tekne, bir tekneden daha fazlası: Word of the Water (Suyun Sözü) kitapçısı. Kitabevinin içi aynı zamanda sahibi Jonathan Privett’in evi. Yüzen kitabevi fikri 15 yıl önce doğmuş ama Privett ancak 8 yıl önce bu fikri arkadaşlarıyla birlikte gerçekleştirebilirmiş. Jonathan Privett müşteriler çekildikten sonra teknede kalıp huzur içinde kitap okuduğu saatlerin günün en sevdiği vakti olduğunu söylüyor.
Fransa’nın Gezici Kitapçısı
Sabit olmayan bir başka ünlü kitapçı ise Fransa’da. Son dönemde popüler olan minyatür evler formatıyla gezici kitapçı özelliğini birleştiren kitabevi, minyatür evler yapan La Maison Qui Chemine şirketi tarafından elle inşa edilmiş.
La librairie itinérante (Gezici Kitapçı) adındaki kitabevi, Fransa’nın kitapçı ya da kütüphane bulunmayan küçük köylerine kitap ulaştırıyor. Kitabevi aynı zamanda gittiği yerlerde etkinlikler de düzenliyor. Gezici kitabevinde 3000 kitap var.
İlk Gezici Kütüphane
Gezici kitapçı fikrinin kökenleri gezici kütüphane tarihine kadar uzanıyor. Tekerlek üzerindeki ilk kütüphane 1851 yılında kurulmuş. İngilitere’nin kuzeybatısındaki Warrington Gezici Kütüphanesi atlar tarafından çekiliyormuş.
Zaman içinde kitaba ulaşamayan yerlere kitap götürmek, festivaller düzenlemek ve bazen siyasi protestolar için gezici kütüphane fikrine geri dönüldü. Elektronik kitap çağında nostaljik görülse de aslında gezen kitabevlerinin de kütüphanelerin de pek çok başka örneği var.
Dünyanın Her Yerinde Gezici Kütüphaneler Var
Kitle İmha Silahları Kütüphanesi, adından da anlaşılacağı gibi, kitle imha silahlarını protesto edip bir yandan da imha kelimesinin olumsuzluğunu tersine döndüren bir tanktan yapılmış. Gezici kütüphane halen Arjantin’de Buenos Aires sokaklarında bedava kitap dağıtıyor.
Hollanda caddeleri dar olduğu için iki katlı inşa edilen BiebBus adlı otobüs çocuk kütüphanesinde ise 7000 kitap bulunuyor. Otobüsün üst katı okuma ve oyun salonu olarak tasarlanmış.
Minneapolis’te eğitimci ve sanatçı Sarah Peters tarafından hayata geçirilen kayık kütüphane, yazları Cedar Gölü’nde dolaşarak göl kıyısındaki evlere kitap götürüyor.
Dünyanın en büyük yüzen kütüphanesi ise Logos Hope adını taşıyor. Almanya’dan yola çıkan gemi kütüphane tüm dünyayı dolaşarak okurlara kitap ulaştırıyor.
7000 kitaplık bir serginin her zaman güvertede açık olduğu gemide 500 kişi çalışıyor.
Ürgüp’te eşeğiyle kitap taşıyan Mustafa Güzelgöz, Türkiye’nin eşekli kütüphanecisi olarak biliniyordu. Güzelgöz 2005 yılında hayatını kaybetti ama eşekli kütüphane geleneği sadece Türkiye’de değil dünyanın başka yerlerinde de sürüyor.
Kolombiyalı kütüphaneci ve öğretmen Luis Soriana dünyada Biblioburro yani eşekli kütüphane olarak bilinen kütüphanesiyle Kolombiya’nın köylerini dolaşıyor. Etiyopya’da da benzer bir gelenek sürüyor. 2006’dan bu yana ülkedeki kırsal kesimlere sarı renkteki eşekli kütüphaneler kitap taşıyor.
