Başörtüsüyle mücadele ettiği 2016 Rio olimpiyatlarında bronz madalya alarak dikkatleri üzerine çeken ABD’li eskrimci İbtihaj Muhammed sayesinde kapalı sporcular daha çok gündeme gelmeye başladı. Zira bugüne kadar önemli yarışlarda ciddi derece alan bir örtülü kadın sporcu olmuyordu. Aslında o güne kadar onlarca kapalı kadın yarışlarda yer almıştı. Aynı olimpiyatta başörtüsüyle yarışan bir düzine kadın sporcu daha vardı. Hatta İranlı tekvandocu Kimia Alizade ve Mısırlı 18 yaşındaki Sara Ahmed de İbthaj gibi bronz madalya kazanmıştılardı. Ama kapalı olmasına rağmen madalya alan ABD’li bir sporcu olunca dünyanın dört bir yanından dikkatler İbtihaj’ın üzerine yoğunlaştı. Adını herkes duydu. İbtihaj’ın haberleri dünyanın önde gelen tüm gazetelerinde ve televizyonlarında çıktı.
ÖZEL KUMAŞ KULLANACAKLAR
İbtihaj fırtınası sürerken ve olimpiyatların üzerinden daha 6 ay geçmeden dünyanın en büyük spor malzemesi firmalarından Nike, kapalı sporcuların kullanabileceği kıyafelerin üretimine başlayacağını açıkladı. Şirketten yapılan açıklamada, nefes alabilir özel kumaşlarla hazırlanacak kıyafetler sayesinde sporcuların daha başarılı olacaklarının altı çizildi.
KÖRFEZ SPORCULARI MEMNUN
Ürünlerin tanıtımında tümü de Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşı 3 sporcu yer aldı. Kıyafetleri deneyen ve ihtiyaçlarını anlatan buz pateni yapan Zehra Lari, tiratloncu Manal Rostom ve halterci Amna el Haddad görüşlerini de paylaştılar. Yıllardır eksikliğini çektikleri kıyafetlerin sonunda üretilecek olmasından duydukları memnuniyetin altını çizdiler.
‘PARA KOKAN HAREKTELER BUNLAR’
Açıklamayla mutlu olanların yanında rahatsızlıklarını bildirenler de çıktı. 2004’ten beri olimpiyatlarda başı kapalı sporcuların yarıştığına dikkat çeken bazı çevreler, konunun dünyanın dört bir yanında haber olmasından şikayet etti. ‘Kapalı kıyafetleri Nike keşfetmedi ki? Yıllardan beri birçok sporcu zaten değişik markaların kıyafetleriyle uluslararası müsabakalarda yarışıyor’ değerlendirmesinde bulundu. Şirketin konuya ‘ticari’ yaklaştığı eleştirileri yapıldı.
‘BÖYLE TESETTÜr OLUR MU?’
Bunun yanında üçüncü bir grup ise başka bir açıdan yaklaşı konuya. Sözkonusu kıyafetlerde ‘hicab’ın sadece adında geçtiğini savundu. İnternetteki sosyal paylaşım sitelerinde görüşlerini bildiren aralarında Türkler’inde bulunduğu bazı kadınlar, Nike’a tesettürden anlamadığı suçlamasını yöneltti. ‘Batılı ticari firmalar içi tesettür sadede başı kapatmak. Kadın tesettüründe basin kapatılması bir bütünün parçası. Nike ürünleri bu anlamda tesettüre hiç de uygun değil’ yorumları geldi.
ARKADAŞINDAN ETKİLENDİ
Aslında kapalı kadınların spor yapması tartışması yeni başlamadı. 1999’da Hollanda’da müslüman bir kız öğrenci beden eğitimi dersine başörtsüyle gelince hocası tarafından kovulmuştu. Eindhoven’deki Dizayn Akademisi’nde yaşanan bu olaydan etkilenen sınıf arkadaşı Cindy van der Bremen, ‘Mesleğim ve vicdanım bana bu konuda bir çözüm bulmam gerektiğini söyledi’ diye anlatıyor o günleri. Yaşanan olaydan sona van der Bremen çalışmalara başladı. Kapalı arkadaşlarının da önerisiyle çizimler yaptı. İlgi çekince 2001’de Capsters adlı bir firma kurarak seri üretime başladı. Halen dünya üzerindeki kapalı sporcuların birçoğu Capsters markalı ürünler giyiyor. Şirketin 8 farklı spor dalı için ürettiği kıyafetler, 15 ülkedeki mağazalarda satılıyor. Internetten verilen siparişlerle ise 100’den fazla ülkeye ulaşıyor.
AFRİKA’NIN NEFESİ YETMEDİ
Kapalı kadın sporcular için üretim yapan bir başka marka ise Botswana’dan Friniggi. Talep üzerine 2009’da şirketi kuran Fatima Fakier, 2016’da üretime son verdiğini söylüyor. ‘Yerel ihtiyaçları karşılayarak ayakta kalmak çok zor. Bizim gibi küçük markalar için dünya çapında tanıtım yapması da imkansız. Kadınların da spor yapması niyetiyle çok çaba gösterdim ama daha fazla ayakta kalamadım’ diyor Fakier.
KAPALI SPORCU SAYISI ARTTI
Nike’ın yeni modelleriyle hızlanan tesettürlü sporcu tartışması aslında çoktandır devam ediyor. 10-15 yıl öncesine kadar hemen hemen hiç bir federasyon uluslararası müsabakalarda kapalı sporcuların yarışmasına izin vermiyordu. İlk kapalı kadın sporcular 2002 olimpyatlarında boy gösterdi. İranlı sporcular uzun yıllardan beri uluslararası müsabakalarda kapalı kıyafetlerle yarışıyor. Son yıllarda Endonezya, Suudi Arabistan, Azerbaycan, Tunus, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri gibi birçok ülkeden kapalı atletler yarışmalara katılıyor. Bunun yanında bazı spor dallarında kapalı kıyafetlerle yarışmak hala mümkün değil. Dahası hemen hemen her gün dünyanın değişik bir ülkesinden kapalı kıyafetle beden eğitimi dersine alınmayan kız öğrencilerin haberi geliyor. Fransa’da ise orta öğretimde hiçbir şekilde basin kapatılmasına izin verilmiyor.
TARTIŞMALAR BİTMİYOR
Tartışmalar sürerken Nike ürünlerini dört gözle beklediğini söyleyen kadın sporcuların sayısı hiç de az değil. Körfez ülkelerinde özel tanıtımlar düzenleyen şirketin etkinlikleri büyük ilgi görüyor. Siyah, gri ve obsidyen olmak üzere 3 farklı renkte hazırlanan koleksiyon 2018 başında satışa sunulacak. Daha çıkmadan bu kadar gündeme gelen kıyafetler kullanılmaya başlandıktan sonra bakalım ne kadar konuşulacak?
