Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), ulusal partneri olan Doğa Koruma Merkezi’yle birlikte Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından finanse edilen “Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve İklim Dostu Tarım” projesi kapsamında toy kuşunu korumak için stratejiler geliştirilmesi üzerine çalışıyor. Devam eden çalışmalar, kuşların dağılım yerlerini, karşılaştıkları tehditleri ve koruma staratejilerini tespit etmek üzerine yoğunlaşıyor.
Ağırlıkları 5 ila 15 kilo arasında değişen toy kuşu dünyada uçabilen en büyük kuş olarak biliniyor. Çiftçi dostu olarak bilinen toy kuşları istenmeyen böceklerle besleniyor, tarımsal arazilerde ve bozkırlarda yaşamayı tercih ediyor. Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde “duyarlı” kategorisinde yer alan bu kuşlar küresel olarak maalesef tehdit altında.
Toy kuşunun çok sayıda karşılaştığı tehlike var. Bu kuşların doğal yaşam alanları olan bozkırlar, kapsamlı tarımsal uygulamalar ve kentsel gelişim gibi insan faaliyetleriyle parçalanmış ya da bozuluma uğramış durumda. Örneğin tarımsal kimyasalların fazla kullanımı ya da aşırı sulama teknikleri bozkırlarda ve onu çevreleyen ekosistemlerin üzerinde geri dönülmez etkiler bırakıyor.
Projenin pilot ili olan Konya’da dün başlayan ve bugün devam eden toy kuşu çalıştayı; ön çalışma sonuçları, korumayla uyumlu tarımsal pratiklerin geliştirilmesi, yasadışı avcılığın sonlandırılması, koruma alanlarının tespiti ve farkındalık yaratma faaliyetleri üzerine yoğunlaşacak.
Proje ekibi, kuşların biyolojisi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, mevsimsel göç davranışlarını ve kuşların karşılaştıkları tehditleri belirlemek için geçtiğimiz bahar aylarından itibaren toy kuşu gözlemlerini Konya’da sürdürüyor.
Doğa Koruma Merkezi, toy kuşlarına yıllardır koruma alanı sağlayan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ile yakın işbirliği içinde çalışıyor.
Toy kuşunun korunması, projenin biyoçeşitlilik bileşeninin bir parçası olmakla birlikte toy kuşu koruma eylem planı ile bağlantılı biyoçeşitlilik yönetim planı oluşturmak ve arazi yönetimine biyoçeşitliliği dahil etmek de çalışmaların odağında olacak. Proje; iklim dostu tarım uygulamaları, Çiftçi Tarla Okulları’nun kurulması, orman ve meraların rehabilitasyonu, biogaz ünitelerinin kurulması ve kolaylaştırıcı bir politik çerçevenin oluşturulması gibi diğer unsurları da içeriyor. Proje, bu bileşenlerin bir araya gelmesiyle birlikte sürdürülebilir arazi yönetimi için bütünlükçü bir yaklaşım sergilenmesini hedefliyor.
“Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve İklim Dostu Tarım” projesi, Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından finanse edililir; Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı (OSİB) ve Türkiye Cumhuriyeti Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (GTHB) projenin ana yürütücü ortaklarıdır, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) projenin uygulayıcı kuruluşudur, Doğa Koruma Merkezi (DKM) ve Konya Şeker ise projenin diğer ortaklarıdır.
