Dünya Adalet Projesi, 113 ülkede hukukun üstünlüğüne kadar uyulduğunu ölçen yıllık raporunu açıkladı. Raporda Türkiye, hukukun üstünlüğüne uyum konusunda geçen rapora göre iki sıra daha gerileyerek, 113 ülke arasında 101’inci sırada yer aldı. Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde en iyi ülkeler hangisi?
Amerika’nın Sesi (VoA) tarafından yayınlanan habere göre, kuruluşun 110 bin hane halkı ve 3 bin uzman anketini temel alarak hazırladığı 194 sayfalık raporda ülkeler, hukukun üstünlüğüyle bağlantılı 8 kategoride performans değerlendirmesine tabi tutuldu. Bu 8 kategori, “hükümetin yetkileri üzerindeki kısıtlamalar, yolsuzlukla mücadele, açık hükümet, temel haklar, düzen ve güvenlik, düzenleyici uygulamalar, medeni hukuk ve ceza hukuku” olarak sıralanıyor.
Bu kategorilerin ortalamaları temel alındığında Türkiye toplamda 113 ülke arasında 101’inci, Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde 13 ülke arasında sonuncu, üst orta gelirli ülkeler arasında da 36 ülke arasında sonuncu Venezuela’nın önünde 35’inci sırada yer aldı. Türkiye, kuruluşun geçen yılki raporunda toplamda 99’uncu sıradaydı.
Türkiye’nin 8 kategori arasında en kötü performans gösterdiği alan “hükümet yetkileri üzerinde kısıtlamalar” kategorisinde oldu. Türkiye bu kategoride 113 ülke arasında, Zimbabwe ve Venezuela’nın önünde 111’inci sırada yer bulabildi. Türkiye temel haklar konusunda da 107’inci sırada yer aldı. Türkiye ayrıca, geçen yıla göre en fazla “güvenlik ve düzen” kategorisinde gerileme gösterdi.
Dünya Adalet Projesi, dünyada hukukun üstünlüğüne uyum konusunda en kapsamlı verileri içeren raporunda Ekim 2016’daki son rapora göre ülkelerin yarısından fazlasının insan hakları, hükümet yetkilerinin denetimi, medeni hukuk ve ceza hukuku alanlarında gerilediğini açıkladı.
En büyük gerileme, temel haklar alanında yaşandı. Bu kategoride 113 ülkeden 71’inin puanları düştü. İkinci en büyük gerileme de hükümet yetkileri üzerindeki kısıtlamalar alanında oldu. Bu kategoride de 113 ülkenin 64’ünde düşüş gözlendi.
Ayrıca genel ortalamada, ülkelerin ABD de dahil, yüzde 34’ünün puanı düşerken, yüzde 29’u ilerleme gösterdi. Yüzde 37’nin puanları ise değişmedi.
Raporda en fazla gerileyen ülke, 18 sıra düşerek 88’inci sıraya gerileyen Filipinler oldu. Burkina Faso, Kazakistan ve Sri Lanka ise her biri 9 puanla en fazla ilerleme gösteren ülkeler arasında yer aldı.
Raporda en üst sırada yer alan üç ülke Danimarka (1), Norveç (2) ve Finlandiya (3), en alt sırada yer alan üç ülke ise Afganistan (111), Kamboçya (112) ve Venezuela (113) oldu.
ABD ise geçen yıla göre 1 sıra düşerek 19’uncu sırada yer buldu.
Dünya Adalet Projesi’nin kurucusu ve başkanı William H. Neukom, “Hukukun üstünlüğünün temel unsurlarında küresel bir gerilemeye tanıklık ediyoruz. Hukukun üstünlüğüne uyumda görülen düşüş, her yerdeki kalkınmayı tehdit ediyor” dedi.
ADALET BAKANI: EN BÜYÜK ENDEKS KALBİM
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’e Dünya Hukuk Üstünlüğü Endeksi’nde Türkiye’nin yeriyle (126 ülke arasında 109.) ilgili soru yöneltildi. Endeksin ABD Barolar Birliği’nce hazırlandığını ifade eden Bakan Gül “Elbette benim için en büyük endeks kalbimdir. En iyi endeks insanın kendisi, Türk toplumunun endeksidir.” cevabını verdi.
